Kuru Sıkı Tabancayla Havaya Ateş Etme Halinde Soruşturma Zamanaşımı Süresi

Yargıtay Ceza Genel Kurulu

Esas No: 2018/494 Karar No: 2018/622 Karar Tarihi: 06.12.2018

Kararı Veren Yargıtay Dairesi: 8. Ceza Dairesi

Mahkemesi: Asliye Ceza Mahkemesi

İçtihat Metni

Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçundan sanık …’ın 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 170/1-c, 62, 50, 52/son ve 54. maddeleri uyarınca 3.000 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına, taksitlendirmeye ve müsadereye ilişkin Şişli (Kapatılan) 14. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 20.07.2011 tarihli ve 87-728 sayılı hükmün, Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 8. Ceza Dairesince 17.12.2012 tarih ve 15838-38360 sayı ile;

“Ateşlenebilen bir silahın işlevine uygun sonuç doğurmaya elverişli bulunmayan kuru sıkı olarak tabir edilen tabanca ile yerleşik yerde ateş etme şeklindeki eylem, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36/1. madde ve fıkrasında tanımı yapılan gürültüye neden olma kapsamında olup idari yaptırımı gerektirdiği ve anılan Kanun’un 18/1. madde ve fıkrası hükmü göz önüne alındığında mülkiyetin kamuya geçirilmesinin de mümkün olmadığı gözetilmeden, sanığın 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu‘nun 170/1-c maddesi uyarınca cezalandırılmasına ve kuru sıkı tabancanın müsaderesine karar verilmesi”

isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.

Direnme Kararı

Dosyanın devredildiği İstanbul 37. Asliye Ceza Mahkemesi ise 13.11.2013 tarih ve 41-246 sayı ile;

“Sanık savunmasında geceleyin saat 11.00 civarında beş el havaya ateş ettiği, hemen yakınında emniyet müdürlüğü binası ve başka binaların bulunduğunu, tabancasının barut ile patladığını ifade ettiği, İstanbul ilinde benzer vakalarla faili meçhul kalan pek çok ölüm olaylarının gerçekleştiği, doğal olarak patlayan silahın çevrede özellikle yaşı küçük çocuklarda ve hamile kadınlarda psikolojik sorunlara yol açabilecek korkutucu etki yapacağı kaçınılmazdır. Sanık havaya beş el ateş etmiş, ateş ettiği alan çevresinde konutların ve emniyet müdürlüğü binasının bulunduğu, bu itibarla müsnet suçun unsurlarının gerçekleşebilmesi için atış yapılan silahın mermisinin ucunda kurşun bulunmasına gerek yoktur. Bu durumdan korku ve paniğe yol açacak kişilerin silahtan nasıl olsa kurşun atma özelliği yok diye paniğe kapılmamaları gibi bir düşünce içerisine girmeleri mümkün değildir. Mutlak suretle barutla patlayan silahların çevrede korku etkisi yapacağı kaçınılmazdır. Üstelik benzer nitelikteki tabanca fişeklerinin ucuna kurşun takılması veya tek mermi atacak şekilde namlusunu metale çevrilmek suretiyle de ölüm etkisi yaptığı ilmi balistik verilerdendir. Sanığın eylemi ile suçun yasal unsurları oluştuğu”

şeklindeki gerekçe ile bozmaya direnerek, önceki hüküm gibi sanığın cezalandırılmasına karar vermiştir.

Direnme kararına konu bu hükmün de sanık ve Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 27.10.2014 tarihli ve 379580 sayılı “bozma” istekli tebliğnamesi ile Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen dosya, Ceza Genel Kurulunca 14.12.2016 tarih ve 670-1796 sayı ile; 6763 sayılı Kanun’un 38. maddesi ile 5320 sayılı Kanun’a eklenen geçici 10. madde uyarınca kararına direnilen Daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay 8. Ceza Dairesince 22.10.2018 tarih ve 427-11351 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına iade edilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

CEZA GENEL KURULU KARARI

Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlıklar;

1- Sanığın eyleminin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 170. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenen “genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması” suçunu mu, yoksa 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen “gürültüye neden olma” kabahatini mi oluşturduğunun,

2- Sanığın eyleminin “gürültüye neden olma” kabahatini oluşturduğunun kabulü hâlinde soruşturma zamanaşımının dolup dolmadığının,

3- Bu aşamada söz konusu ses ve gaz fişeği atabilen silahın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilip verilemeyeceğinin,

Belirlenmesine ilişkindir.

İncelenen dosya içeriğinden;

12.11.2010 tarihli olay tutanağında; olay gecesi saat 00.10 sıralarında, haber merkezi tarafından “Kağıthane Merkez Mahallesi Hasbahçe Mesire Alanı içinden silah sesleri geldiği” hususunun bildirilmesi üzerine, polis memurlarının olay yerine intikal ettikleri, burada bulunan şahıslardan… isimli şahsın belinden “006049” numaralı, 9 mm çaplı, ses ve gaz fişeği atabilen bir adet tabanca, sanık …’ın pantolon cebinden ise iki adet 9 mm çaplı ses fişeğinin ele geçirildiği, bu esnada ismi tespit edilemeyen bir çocuğun olay yerinde bulduğunu belirttiği üç adet ses fişeği kovanını polis memurlarına teslim ettiği bilgilerine yer verildiği,

İstanbul Kriminal Polis Laboratuvarı Müdürlüğünce düzenlenen 13.11.2010 tarihli ekspertiz raporunda; inceleme konusu tabancanın ateşleme sisteminde yer alan mekanik aksamın sağlam ve işler durumda olduğu, namlusunun herhangi bir çapta ateşli silah fişeği ile özel şekil ve nitelikteki fişeklerin uç kısımlarında bulunan saçma tanesi, kurşun, metal küre, çelik bilye vb. cisimlerin atılmasını engelleyici yapıda tahdit parçasına sahip olduğu, yapılan tatbiki atışlarda, çapına uygun ses ve gaz fişeklerini patlattığı, birlikte gönderilen iki adet fişeğin 9 mm çaplı ses fişeği olup çapına uygun tabancalarla atılmak üzere imal edildiği, bu fişeklerin birlikte gönderilen tabanca ile deneme ve mukayese atışlarında kullanıldığı, fişeklerin patladığı, söz konusu tabanca ve fişeklerin 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’a göre yasak niteliğini haiz ateşli silah ve fişeklerden olmadığı ve ele geçirilen üç adet ses fişeği kovanının inceleme konusu tabancadan atıldığının belirtildiği,

İstanbul Kriminal Polis Laboratuvarı Müdürlüğünce düzenlenen 01.12.2010 tarihli ekspertiz raporunda; sanık …’ın sol el iç, sol el dış, sağ el iç ve sağ el dış svap numuneleri üzerinde atış artıkları tespit edildiğinin belirtildiği,

İddianamede; sanığın eyleminin “Şüpheli …’ın alınan beyanında kuru sıkı tabancayla beş el havaya ateş ettiğini ikrar ettiği ve tabancayı İlker’in kendisinden alıp beline koyduğu” şeklinde anlatıldığı,

Anlaşılmaktadır.

Tanık … kollukta; Kağıthane Merkez Mahallesi Hasbahçe Mesire Alanında sohbet ettikleri sırada arkadaşı olan sanık …’ın kuru sıkı silahını çıkarıp havaya birkaç el ateş etmesi üzerine, kendisini uyararak silahı elinden alıp kendi beline koyduğunu, bu sırada olay yerine gelen polis memurlarının yaptıkları aramada silahı ele geçirdiklerini, silahın sanık …’a ait olduğunu beyan etmiştir.

Sanık … kollukta ve mahkemede; sevdiği kızın kendisine verilmemesi nedeniyle girdiği bunalımın etkisiyle, olay tarihinden iki gün önce, söz konusu tabancayı av bayisinden aldığını, kendisine fatura verilmediğini, mesire alanında bulunduğu sırada, bu silahla havaya beş el ateş ettiğini, söz konusu tabanca ile ilgili ruhsatının olmadığını savunmuştur.

Uyuşmazlık konularının sırayla değerlendirilmesinde yarar bulunmaktadır.

1- Sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 170. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenen “genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması” suçunu mu, yoksa 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen “gürültüye neden olma” kabahatini mi oluşturduğu;

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması“ başlıklı 170. maddesinde yer alan düzenlemeye göre;

“1) Kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olacak biçimde ya da kişilerde korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda; …

c) Silâhla ateş eden veya patlayıcı madde kullanan,

Kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde de;

“Silah deyiminden;

1. Ateşli silâhlar,

2. Patlayıcı maddeler,

3. Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,

4. Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler,

5. Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler”

anlaşılması gerektiği belirtilmiştir.

Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 2. maddesinin (e) bendinde yer alan düzenlemeye göre;

“Ateşli silah: Mermi çekirdeği veya saçma tabir edilen özel şekil ve nitelikteki maddeleri, barut gazı veya bu neviden patlayıcı ve itici güç ile uzak mesafelere kadar atabilen silahları, …

ifade eder.”

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenlemeye göre ise;

“Başkalarının huzur ve sükununu bozacak şekilde gürültüye neden olan kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.”

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 170. maddesinin gerekçesinde somut tehlike suçu olduğu vurgulanan genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunda korunan hukuki yarar; kişilerin hayatları, vücut bütünlükleri ve mal varlıkları bakımından bir tehlikeye maruz kalmadan huzur ve güven içerisinde yaşama haklarıdır. Anılan maddede yasaklanan ve ceza yaptırımına bağlanan eylemlerin işlenmesi durumunda kişilerin hayatları, vücut bütünlükleri veya mal varlıklarının zarar görme tehlikesi ortaya çıkmaktadır. Tehlikenin belirli kişi veya kişiler bakımından söz konusu olmasına gerek yoktur. Belirsiz sayıda kişinin, dolayısıyla toplumu oluşturan birçok kimsenin korunması amaçlanmıştır.

Yargıtay Ceza Genel Kurulunun istikrar bulan ve süregelen kararlarında da vurgulandığı üzere; 5237 sayılı TCK’nın 170. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenen genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunun oluşabilmesi için, eylemin kişilerde korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda gerçekleşmesi yeterli değildir. Eylemde kullanılan silahın da anılan Kanun’un 6. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen ateşli silah olması gerekmektedir.

Ateşli silah ibaresinden ne anlaşılması gerektiğine ilişkin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda bir tanım bulunmasa da, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 2. maddesinin (e) bendinde ateşli silahın, “Mermi çekirdeği veya saçma tabir edilen özel şekil ve nitelikteki maddeleri, barut gazı veya bu neviden patlayıcı ve itici güç ile uzak mesafelere kadar atabilen silahları” ifade edeceği belirtilmiş, yine ateşli silah, Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğünde; “Patlayıcı madde aracı ile mermi atan top, tüfek vb. silah” şeklinde açıklanmıştır. Bu anlamda genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunda kullanılan silahın da, söz konusu tanımlara uygun olarak, mermi çekirdeği veya saçma tabir edilen özel şekil ve nitelikteki maddeleri, barut gazı veya bu neviden patlayıcı ve itici güç ile uzak mesafelere atabilme özelliğine sahip olması, diğer bir anlatımla gerçek bir silah olması gerekmektedir. Kuru sıkı tabir edilen, ses ve gaz fişeği atabilen silahlar nitelikleri itibarıyla bu suç açısından silah sayılamayacaklarından, kuru sıkı tabanca ile ateş edilmesi eyleminin, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen “Gürültüye neden olma” kabahatini oluşturduğu kabul edilmelidir.

Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;

Sanığın, 12.11.2010 tarihinde saat 00.10 sıralarında Kağıthane ilçesi, Merkez Mahallesi, Hasbahçe Mesire Alanı içinde kendisine ait olup 13.11.2010 tarihli ekspertiz raporuna göre, 6136 sayılı Kanun kapsamında olmadığı belirtilen, kuru sıkı olarak tabir edilen, ses ve gaz fişeği atabilen silah ile havaya beş el ateş ettiği olayda;

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 170. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenen silahla ateş etme şeklindeki seçimlik hareketli suçun sadece anılan Kanun’un 6. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamındaki, mermi çekirdeği veya saçma tabir edilen özel şekil ve nitelikteki maddeleri, barut gazı veya bu neviden patlayıcı ve itici güç ile uzak mesafelere kadar atabilme özelliğine sahip olan ateşli bir silahla işlenebileceği, ses ve gaz fişeği atabilen silahlar ise nitelikleri itibarıyla ateşli silah sayılamayacaklarından sanığın bu nitelikteki silah ile havaya ateş etmesi eylemi korku, kaygı ve panik yaratabilecek nitelikte olsa dahi, 5237 sayılı TCK’nın 170. maddesinin birinci fıkrası kapsamında düzenlenen genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunu değil, başkalarının huzur ve sükûnunu bozucu davranışları yaptırıma bağlayan 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen gürültüye neden olma kabahatini oluşturduğunun kabul edilmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, sanığın eyleminin genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunu oluşturduğunu kabul eden Yerel Mahkeme hükmünde isabet bulunmamaktadır.

2- Sanığın eyleminin “gürültüye neden olma” kabahatini oluşturduğu sonucuna ulaşılmakla, anılan kabahate ilişkin soruşturma zamanaşımının dolup dolmadığı;

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenlemeye göre;

“Başkalarının huzur ve sükununu bozacak şekilde gürültüye neden olan kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.”

Anılan Kanun’un “İdari para cezası” başlıklı 17. maddesinin yedinci fıkrasında;

“İdarî para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu suretle idarî para cezasının hesabında bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz. Bu fıkra hükmü, nispi nitelikteki idarî para cezaları açısından uygulanmaz.”

hükmüne yer verilmek suretiyle idari para cezalarının her yıl yeniden değerleme oranında arttırılacağı belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “Soruşturma zamanaşımı” başlıklı 20. maddesinde yer alan düzenlemeye göre;

“(1) Soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kişi hakkında idarî para cezasına karar verilemez.

(2) Soruşturma zamanaşımı süresi;

a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beş,

b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört,

c) Ellibin Türk Lirasından az idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç,

yıldır…

(4) Zamanaşımı süresi, kabahate ilişkin tanımdaki fiilin işlenmesiyle veya neticenin gerçekleşmesiyle işlemeye başlar.”

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “İdarî para cezası” başlıklı 17. maddesinin yedinci fıkrasında, maktu idari para cezalarının her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı ve yapılan hesaplamada bir Türk Lirasının küsurunun dikkate alınmayacağı belirtilmiştir.

Bu hüküm uyarınca 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen idari para cezası miktarı da, 2006 yılı için %9,8, 2007 yılı için %7,8, 2008 yılı için %7,2, 2009 yılı için %12 ve 2010 yılı için %2,2 olarak öngörülen yeniden değerleme oranları dikkate alınmak suretiyle hesaplanmalıdır.

Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “İdarî para cezası” başlıklı 17. maddesinin yedinci fıkrası doğrultusunda yeniden değerleme oranları da dikkate alındığında, sanığın olay tarihi itibarıyla 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrası uyarınca 70 TL idari para cezası ile cezalandırılması gerektiği, ancak, anılan Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinde üç yıl olarak belirlenen ve kabahatin işlendiği 12.11.2010 tarihinden itibaren başlayan soruşturma zamanaşımı süresinin, Yerel Mahkemenin karar tarihinden önce, 12.11.2013 tarihinde dolduğu anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, Yerel Mahkemenin direnme kararına konu mahkûmiyet hükmünün, sanığın eyleminin 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen “gürültüye neden olma” kabahatini oluşturduğu gözetilmeden genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçundan mahkûmiyet kararı verilmesi isabetsizliğinden bozulmasına, ancak, sanığın eylemine ilişkin olarak Kabahatler Kanunu’nun 20. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenen soruşturma zamanaşımının, Yerel Mahkemenin karar tarihinden önce gerçekleştiği anlaşıldığından ve yeniden yargılama gerektirmeyen bu konuda, 1412 sayılı CMUK’nın 5320 sayılı Kanun’un 8. maddesi gereğince karar tarihi itibarı ile uygulanması gereken 322 maddesi ile Kabahatler Kanunu’nun 24. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak karar verilmesi mümkün bulunduğundan, Kabahatler Kanunu’nun 20/1. maddesi uyarınca sanık hakkında idari para cezası verilmesine yer olmadığına karar verilmelidir.

3- Bu aşamada kabahate konu ses ve gaz fişeği atabilen silahın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilip verilmeyeceği;

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Mülkiyetin kamuya geçirilmesi” başlıklı 18. maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenlemeye göre;

“Kabahatin konusunu oluşturan veya işlenmesi suretiyle elde edilen eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine, ancak kanunda açık hüküm bulunan hallerde karar verilebilir.”

Anılan Kanun’un “Yerine getirme zamanaşımı” başlıklı 21. maddesinde yer alan düzenlemeye göre;

“1) Yerine getirme zamanaşımının dolması halinde idarî para cezasına veya mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar artık yerine getirilemez…

3) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin zamanaşımı süresi on yıldır.

4) Zamanaşımı süresi, kararın kesinleşmesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren işlemeye başlar.”

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen müsadere müessesesinden farklı olarak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilebilmesi için Kanun’da açık bir düzenlemenin bulunması gerekmektedir. Nitekim; Kabahatler Kanunu’nun 33. maddesinde “Dilencilik”, 34. maddesinde “Kumar” kabahatleri düzenlenirken mülkiyetin kamuya geçirileceğinden açıkça bahsedilmiş, anılan Kanun’un 36. maddesinde düzenlenen “Gürültüye neden olma” kabahatinde ise bu şekilde bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bunun sonucu olarak gürültüye neden olma kabahatinde mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilemeyecektir.

Ancak, dosya kapsamına göre sanığın söz konusu silahı olay gecesi taşıdığının anlaşılması karşısında, 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun ve Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Yönetmelik’in ilgili maddelerine ilişkin değerlendirme yapılması gerekmektedir.

12.02.2008 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun’un “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesinde yer alan düzenlemeye göre;

“(1) Bu Kanunun amacı, ses ve gaz fişeği atabilen silahların nitelikleri, imali, ithali, ihracı, satışı, edinilmesi, bulundurulması ve taşınması hakkındaki usul ve esaslar ile bunlarla ilgili izin, kayıt ve tescil işlemlerini düzenlemektir.

(2) Bu kanunda geçen ses ve gaz fişeği atan silah; kurusıkı silah olarak da tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahları ifade eder.”

Aynı Kanun’un “Taşınması, satışı ve nakli” başlıklı 3. maddesi;

“(1) Bu Kanun kapsamına giren silahların;

a) Taşınması, …

yasaktır.

(2) Bu silahların satışı, mermi veya av malzemesi ya da yivsiz tüfek satışı yapmak için ruhsatlandırılmış yerlerce yapılır. Bu silahları satan bayilerle, başkalarına satan veya devredenlerin ya da başkalarından satın alan veya devralanların bir ay içinde Cumhuriyet Savcılığından alacakları sabıka kaydıyla birlikte mahallî mülki amire bildirimde bulunmaları zorunludur.

(3) Söz konusu silahlar, ancak her an kullanıma elverişli olmayacak ve kolay ulaşılmayacak şekilde, boş olarak kutu içerisinde nakledilebilirler. Bu silahların belirtilen şekil ve şartların dışında nakledilmesi taşıma olarak kabul edilir…”

Aynı Kanun’un “Ceza hükümleri” başlıklı 4. maddesinin ikinci ve dördüncü fıkralarında yer alan düzenlemeye göre;

“(2) Bu Kanunun 3 üncü maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarındaki yasaklara aykırı davranışta bulunanlara beşyüz Yeni Türk Lirası, idarî para cezası verilir. Ayrıca bu silahların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.

(4) Bu Kanun hükümlerine göre idarî para cezasına ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar vermeye mahallî mülki amir yetkilidir.”

Aynı Kanun’un geçici 1. maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında yer alan düzenlemeye göre ise;

“(1) Bu Kanun kapsamına giren silahları ellerinde bulunduranlar, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde mülki amirliğe bildirimde bulunmaları hâlinde, haklarında cezai takibat yapılmaz.

(4) Belirtilen süreler içinde bildirimde bulunmayanlar ve gerekli izinleri almayanlar bu Kanunun 4 üncü maddesine göre cezalandırılır.”

02.05.2008 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve olay tarihinde yürürlükte bulunan Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Yönetmelik’in “Bildirim” başlıklı 8. maddesi ise;

“(1) Ses ve gaz fişeği atabilen silâhları elinde bulunduranlar ile yeni devir veya satın alan şahıslar bulundukları yer mülkî amirliğinden havaleli bir dilekçe ve ekinde yer alan adli sicil belgesi ile birlikte kolluk birimine müracaat eder. Müracaat edilen kolluk birimince her ses ve gaz fişeği atabilen silâh için Ek-3’ te yer alan Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silâh Bildirim Belgesi düzenlenir…

(3) Belgenin düzenlenmesini müteakip, bildirim Ek-4’te yer alan Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silâh Kayıt Defterine ya da bilgisayar ortamına usulüne uygun şekilde işlenir.

(4) Bildirimde bulunan şahsın, ses ve gaz fişeği atabilen silâhını devretmesi durumunda, aralarında Ek-5’te yer alan Devir Sözleşmesi düzenlenir. Devir alan şahıs birinci fıkradaki usule göre bildirimde bulunur. Silâhı devredenler ise bildirimde bulundukları mülkî amirliğe bizzat veya yazılı olarak postayla Devir Sözleşmesi ile bildirimde bulunmaları halinde üzerlerinde kayıtlı görünen silâhın düşümü sağlanır.

(5) Kanunda belirtilen bir aylık bildirim süresi içerisinde birinci fıkradaki usule göre mülkî amirliğe başvuranlardan durumu ses ve gaz fişeği atabilen silâh edinmeye uygun olmadığı anlaşılanların silâhının mülkîyeti kamuya geçirilerek ses ve gaz fişeği atabilen silâhı satan şahıs hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hükümlere göre işlem yapılır.

(6) Kanunda bildirim için verilen bir aylık süre fatura veya devir sözleşmesinin düzenlendiği tarihten itibaren başlar.”

şeklinde hüküm altına alınarak anılan Kanun ve Yönetmelik’le ses ve gaz fişeği atabilen silahların edinilmesi, bulundurulması ve taşınması hakkındaki usul ve esaslar ile bunlarla ilgili izin, kayıt ve tescil işlemleri düzenlenmiştir.

5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun’un “Taşınması, satışı ve nakli” başlıklı 3. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde bu Kanun kapsamına giren silahların taşınmasının yasak olduğu, ikinci fıkrasında ise ses ve gaz fişeği atabilen silahları satın alanların bir ay içinde Cumhuriyet savcılığından alacakları sabıka kaydıyla birlikte mahalli mülki amire bildirimde bulunmalarının gerektiği, Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Yönetmelik’in bildirim başlıklı 8. maddesinin altıncı fıkrasında bu bildirim için verilen bir aylık sürenin fatura veya devir sözleşmesinin düzenlendiği tarihten itibaren başlayacağı, anılan Kanun’un 4. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, birinci ve ikinci fıkralardaki yasaklara aykırı davranışta bulunanlara beş yüz Türk Lirası idari para cezası verileceği, ayrıca silahların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği, bu hükümlere göre idarî para cezasına ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar vermeye mahalli mülki amirin yetkili olduğu belirtilmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Mahkemenin karar verme yetkisi” başlıklı 24. maddesinin birinci fıkrasında “Kovuşturma konusu fiilin kabahat oluşturduğunun anlaşılması halinde mahkeme tarafından idarî yaptırım kararı verilir.” şeklindeki düzenleme karşısında sanığın ses ve gaz fişeği atabilen silah taşıma kabahatini oluşturan fiilinin kovuşturma konusu olup olmadığı hususunun da değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ceza muhakemesi hukukumuzda mahkemelerce bir yargılama faaliyetinin yapılabilmesi ve hüküm kurulabilmesi için yargılamaya konu edilecek eylemle ilgili, usulüne uygun olarak açılmış bir ceza davası bulunması gerekir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 170. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ceza davası, dava açan belge niteliğindeki icra ceza mahkemesine verilen şikâyet dilekçesi, son soruşturmanın açılması kararı gibi istisnai hükümler dışında kural olarak Cumhuriyet savcısı tarafından düzenlenecek bir iddianame ile açılır. Anılan Kanun’un 170. maddesinin 4. fıkrasında; “İddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır”, CMK’nın 225. maddesinde de; “Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir. Mahkeme, fiilin nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir.” hükümlerine yer verilmiş olup bu hükümler gereğince hangi fail ve fiili hakkında dava açılmış ise, ancak o fail ve fiili hakkında yargılama yapılarak hüküm verilebilecektir.

Anılan kanuni düzenlemelere göre, iddianamede açıklanan ve suç oluşturduğu iddia olunan eylemin dışına çıkılması, dolayısıyla davaya konu edilmeyen fiil veya olaydan dolayı yargılama yapılması ve açılmayan davadan hüküm kurulması kanuna açıkça aykırılık oluşturacaktır. Öğretide “davasız yargılama olmaz” ve “yargılamanın sınırlılığı” olarak ifade edilen bu ilke uyarınca hâkim, ancak hakkında dava açılmış bir fiil ve kişi ile ilgili yargılama yapabilecek ve önüne getirilen somut uyuşmazlığı hukuki çözüme kavuşturacaktır.

Soruşturma aşamasında elde ettiği delillerden ulaştığı sonuca göre iddianameyi hazırlamakla görevli iddia makamı, düzenlenen iddianame ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 225. maddesinin birinci fıkrası uyarınca kovuşturma aşamasının sınırlarını belirlemektedir. Bu bakımdan iddianamede, yüklenen suçun unsurlarını oluşturan fiil/fiillerin nelerden ibaret olduğunun hiçbir tereddüde yer bırakmayacak biçimde açıklanması zorunludur. Böylelikle sanık; iddianameden üzerine atılı suçun ne olduğunu hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde anlamalı, buna göre savunmasını yapabilmeli ve delillerini sunabilmelidir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulunun duraksamaya yer vermeyen kararlarına göre, bir olayın açıklanması sırasında bir başka olaydan söz edilmesi, o olay hakkında dava açıldığını göstermez. İddianamede dava konusu yapılan fiilin bir başka olaya dayalı olmadan, bağımsız olarak açıklanması gerekir.

Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;

Dosya kapsamına göre sanığın söz konusu silahı 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine aykırı hareket ederek, olay günü taşıdığı anlaşılmaktadır. Ancak “Şüpheli …’ın alınan beyanında kuru sıkı tabancayla beş el havaya ateş ettiğini ikrar ettiği ve tabancayı İlker’in kendisinden alıp beline koyduğu” şeklindeki iddianame içeriği gözetildiğinde, ses ve gaz fişeği atabilen silahı taşıma kabahatini oluşturabilecek açık bir anlatıma yer verilmemesi karşısında bu eylem ile ilgili açılmış bir dava bulunmadığı kabul edilmelidir. Bu anlamda ses ve gaz fişeği atabilen silahı taşıma kabahati kovuşturma konusu olmadığından, 1412 sayılı (mülga) CMUK’nın 322 ve Kabahatler Kanunu’nun 24. maddelerinin verdiği yetkiye dayanılarak karar verilmesi de mümkün değildir. 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun’un 4. maddesinin dördüncü fıkrasındaki “Bu Kanun hükümlerine göre idarî para cezasına ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar vermeye mahallî mülki amir yetkilidir.” şeklindeki hüküm karşısında söz konusu ses ve gaz fişeği atabilen silahın 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun’un 4. maddesinin ikinci ve dördüncü fıkraları uyarınca gereğinin takdiri için idareye teslimine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç:

Açıklanan nedenlerle;

1- İstanbul 37. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 13.11.2013 tarihli ve 41-246 sayılı direnme kararına konu hükmünün, sanığın eyleminin gürültüye neden olma kabahatini oluşturduğu gözetilmeden genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçundan mahkûmiyet kararı verilmesi isabetsizliğinden BOZULMASINA,

Ancak, sanığın eylemine ilişkin olarak Kabahatler Kanunu’nun 20. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenen soruşturma zamanaşımının, Yerel Mahkemenin karar tarihinden önce gerçekleştiği anlaşıldığından ve yeniden yargılama gerektirmeyen bu konuda 1412 sayılı CMUK’nın 5320 sayılı Kanun’un 8. maddesi gereğince karar tarihi itibarı ile uygulanması gereken 322 maddesi ile Kabahatler Kanunu’nun 24. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak karar verilmesi mümkün bulunduğundan, Kabahatler Kanunu’nun 20/1. maddesi uyarınca sanık hakkında İDARİ PARA CEZASI VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,

2- Adli emanetin 2010/7375 sırasında kayıtlı bir adet “006049” numaralı ses ve gaz fişeği atabilen silah ve üç adet ses fişeği kovanının 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun’un 4. maddesinin ikinci ve dördüncü fıkraları uyarınca gereğinin takdiri için İDAREYE TESLİMİNE,

3- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 06.12.2018 tarihinde yapılan müzakerede birinci uyuşmazlık yönünden oyçokluğuyla, ikinci ve üçüncü uyuşmazlıklar yönünden ise oybirliğiyle karar verildi.